Ali Ulvi Darıverenli ve Denizli Yazıları - Yasemin Beyazıt - Nobel Bilimsel Eserler

“228 yıl önce gayet şiddetli bir yer sarsıntısı geçiren Denizli kasabası şehrin bağ ve bahçelerine çekilmiş, çarşı şimdiki şehirden 1-2 kilometre uzakta kalmıştır. Denizli çarşısı etrafı 8-10 metre yüksekliğinde ve bir metre enliliğinde duvarla çevrili ve beş kapılı 30.000 dönüm kadar saha içinde 600 dükkân ve mağaza bulunan yüksek bir yerdedir. Çarşının kale duvarları Selçukiler tarafından yapılmıştır. İçinde 7 çeşme ve iki şadırvan, 6 abdesthane, 4-5 yerde yangın su depoları vardır. Suları, yine Selçuk Türkleri tarafından yapılmış olan Kurşunlu Cami altındaki kaynaktan gelmektedir. Trenle Goncalıdan Denizliye gelirken çarşıdan başka bir yer görünmez. İçindeki iki cami ve minareleri çarşının en yüksek yerinde olduğundan önce göze çarpar. Biri, büyük pazardır. Perşembe, büyük pazar; pazartesi, küçük pazar kurulan Denizli çarşısı çok kalabalık olur. Haftanın büyük pazarında alışveriş buna göredir. Eskiden kadınlar pazar içine giremezdi. Kasaba içinde Delikliçınarda da dükkân ve mağazalar her türlü satıcılar varsa da çarşıdaki alışverişe uymaz. Koca karılar yeni doğan çocuklara “Allah, nasibini beş kapı içinden versin.” diye dua ederler. Beş kapının adları şunlardır: Bayram Yeri Kapısı, Küçükkapı, Demirciler Kapısı, Gökboyacılar Kapısı, Dörtçeşme Kapısı, Yenikapı”.