Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Çerçevesinde Faize Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmelerinin

1970li yıllardan itibaren; küreselleşmenin etkisiyle sermaye, ülkeler arasında daha hızlı hareket edebilmeye başlamış, bunun sonucunda da ihracatın ve ithalatın artmasıyla, işletmeler kur ve faiz riskiyle karşı karşıya kalmışlardır. İşletmelerin karşılaştıkları bu risklerin ortadan kaldırılması veya en azından azaltılması amacıyla çeşitli yöntemler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu yöntemlerden biri de finansal araçlara dayanılarak hazırlanmış (finansal araçlardan türetilmiş) türev ürünler; diğer bir deyişle vadeli işlem sözleşmeleridir.

Bu çalışmanın amacı, işletmelerin faiz riskinden korunmak amacıyla kullandıkları faize dayalı vadeli işlem sözleşmelerini incelemek, bu ürünlerin kullanım amaçlarına göre ulusal ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde muhasebeleştirilmesi ve raporlanması konusunda karşılaşılan eksiklikleri saptamaktır. Bu çerçevede, vadeli işlemlerin, değerleme gününde gerçeğe uygun değerleri hesaplanarak, vadeli işlem sözleşmesinden doğacak olan kazanç ya da kayıpların finansal tablolarda nasıl raporlanması gerektiği incelenmiş ve örneklerle açıklanmıştır. Yapılan literatür çalışmasının ardından, Türkiyede faaliyet gösteren bankaların mali tabloları ve mali tablo dipnotları incelenerek, faize dayalı vadeli işlemlerin hangi amaçla kullanıldığı, nasıl muhasebeleştirildiği ve finansal tablolarda nasıl gösterildiği araştırılmıştır. Son olarak, ülkemizde faaliyet gösteren bir bankada vaka çalışması yapılmış, faize dayalı vadeli işlemlerin muhasebeleştirilmesinde ve raporlanmasında, Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına uygun hareket edilip edilmediği incelenmiştir.