Off-Modern Mimarlık - Svetlana Boym - Lemis Yayın

Svetlana Boym modernitenin düşünsel tarihini alternatif bir biçimde ele aldığı Off-Modern Mimarlık’ta, Rus avangardının ikonlarından biri olan Üçüncü Enternasyonal Anıtı’nı, yani mitik Tatlin Kulesi’ni bir köşe taşı olarak görüyor. Bir mimarlık devrimi manifestosu olan kulenin mimari ve felsefi başkalaşımının izinden gidiyor. Eleştirel modernite projesinin ara sokaklarına, maceranın mimarlığına (Simmel); satranç atının dolambaçlı hamlesine (Şklovski); “profesyonel düşünmeden” ayrı düşen “tutkulu düşünmeye” (Arendt); sonuçlandırılmazlık ve deneyciliğe alan açan özgürlük mimarlığına, kâğıt mimarlığına, maketlere, enstalasyonlara uğradığı bu yola Boym “off-modern” diyor:

“Postmodern değil, off-modern, modern-dışı diyorum bu yola: [...] Can havliyle “in” olmaya, gündemde kalmaya çabalayan cezbedici post-eleştirinin post-, neo-, öncü, -ötesi eklerinden usandım. Bir başka seçenek daha var: Gündemden düşmüş, dışarıda kalmış anlamında “out” olmak değil de, dışında, az uzağında olmak anlamında “off” olmak: off-stage [sahne arkası], off-key [akordu bozuk, farklı bir perdeden], off-beat [aksak ritim] ve hatta bazen off-color [nezaketdışı, açık saçık] kelimelerindeki gibi. Biçime ve işleve dair alternatif yaklaşımları, sanat tekniği ve teknoloji, kamusal alanda siyaset ve estetik pratik, harabe-sevicilik ve özgürlük arasındaki ilişkilere dair farklı kavrayışları araştırırken böylesi bana daha yardımcı olacak.”