Yapılaşmacı İttifak Teorisi - Eyyub Kandemir - Nobel Bilimsel Eserler

Uluslararası toplumun sosyal yapısı, devletleri stratejik seviyede statükocu veya revizyonist olmak üzere iki kimlik inşasında koşullandırabilmektedir.
Ayrıca söz konusu sosyal yapı, devletlerin çıkarlarını da kimlikler üzerinden kurabilmektedir. Devletlerin gücü ise başkalarının davranışlarını belirleme kapasitesi anlamında işlevsel bir güç olarak hâkimiyeti ifade ettiğinde, yine toplumsal kimlikler ile alakalı iken sadece sahip olunan materyal kapasite olarak ise toplumsal kimliklerden soyutlanabilir. Bu çerçevede devletlerden bazıları, kimliklerini yeniden üretim sürecinde ortak bilgi ile müzakere-sorgulama davranışları neticesinde yeniden inşa ederken revizyonist bir kimliğin ortaya çıkması söz konusu olabilmektedir. Bu durumda uluslararası sistemin güç dengesinde köklü değişim dinamikleri meydana gelmektedir. Bu yapısal değişim anlarında devletlerin yine yapı tarafından kimlikleri üzerinden kurulan çıkarlarını mevcut güçleri üzerinden sürdürmeleri tehlikeye düşmektedir. Giddensın “kritik konumlar” olarak ifade ettiği tehdidin çatışma-savaş riskine eriştiği bu durumlarda devletler arasında stratejik kimlikleriyle illa paralel olmasına gerek olmaksızın ittifak anlaşmaları gerçekleşebilir. Bu antlaşmalar belirli koşullarda ortaya çıkan “kritik konumlar” ile ilgili olduğundan konumun şartları süresince devletler tarafından yeniden üretileceğinden “durumsal ittifaklar” olarak adlandırılabilir.
Bir ittifak sistemi içerisinde tehdit algısının zaman ve mekâna yayılma sürecine bağlı olarak statükocu devletler arasında süreç içerisinde paylaşılan/uzlaşılan/ oluşturulan ortak normların, ortak bilginin yoğunluğuyla özellikle statükocu güçler arasında özdeşleşme seviyesine göre kolektif kimlik inşa edilebildiği taktirde bölgesel yapıları dönüştürme kapasitesi olan “stratejik ittifaklar” ortaya çıkabilmektedir. Revizyonist güçler arasında “stratejik ittifaklar”ın çıkma ihtimalinin -bu güçlerin mevcut yapı olan kültürü ne yönde (nasıl) ve ne miktarda (ne kadar) değiştirme taleplerinin farklılaşma olasılığı yüksek olduğundan- düşük olduğu değerlendirilmektedir. Revizyonist ve statükocu güçler arasında bir kritik konumda ortaya çıkan “durumsal ittifak”ın ise stratejik bir ittifaka dönüşmesi, mevcut yapı olan kültüre temel temele zıt olan farklı perspektifleri nedeniyle mümkün olamayacaktır.