Vatikan Kütüphanesi’ne Kayıtlı Osmanlı Türkçesiyle Yazılmış Bir Mecmuadaki Tıp Metinleri

Tarihin her döneminde hastalıklar karşısında çaresiz kalmak istemeyen insanlar, hastalıkların teşhisi ve tedavisine yönelik pek çok yöntem denemişlerdir. Tıp tarihi ile ilgili kitaplardan ayrıntılarıyla öğrenilen bu yöntemleri yazıya aktarmakla herkesin bu bilgilerden yararlanmasını, bunların kalıcı olmasını ve nesilden nesle iletilmesini sağlamışlardır. Eserlerde çok sayıda organ ve hastalık adı ile birlikte rahatsızlıkların tedavisine yönelik ilaç birleşimlerinde kullanılan pek çok bitki, hayvan, değerli taş adı yer almaktadır. Özellikle yabancı sözcükler karşılığında Türkçelerinin de verilmesi, ilgili metinleri değerli kılmaktadır. Tıp metinleri üzerinde yapılan çalışmalar, metinlerin kaleme alındıkları dönemin uygulamalarının, inançlarının, dil özelliklerinin, söz varlığının tespiti bakımından önemli bir yere sahiptir.

Elinizdeki çalışma, Vatikan Kütüphanesi’nde Vat.turc.423 numarada kayıtlı bir mecmua içinde yer alan Osmanlı Türkçesiyle yazılmış, geç dönem Eski Oğuz Türkçesinin dil hususiyetlerini barındıran dört ayrı tıp metninin yayınıdır. Çalışma Giriş, Yazı Çevrimli Metin ve Dizin olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tıp tarihinden, İslamiyet sonrası kaleme alınan Türkçe tıp metinleri ile ilgili yapılmış çalışmalardan kısaca bahsedilmiş, daha sonra incelenen tıp metninin tavsifi, muhtevası, imla ve dil hususiyetleri gibi özellikleri üzerinde durulmuştur. İncelemeden sonra metnin yazı çevrimli hâline yer verilmiştir. Kitabın sonuna da Dizin ve Kaynakça eklenmiştir.