Usun Özgürlüğü - Paul Valery - Biblos Kitabevi

Birey usun özgürlüğünü temsil eder. Şimdi, bu özgürlüğün (en yüksek anlamda) çağcıl yaşam koşullarında bir yanılsamaya dönüştüğünü görürüz. Hipnotize ediliriz, bıktırılır usandırılırız, alıklaştırılırız; çağcıl uygarlığın havasını yırtıp parçalayan bütün çelişkilerin, bütün uyuşmazlıkların kurbanı oluruz. Birey, devlet onu büsbütün sindirmeden önce bile zaten tehlikededir.

Bugün insanların usun yazgısıyla, açıkçası kendilerinin yazgısıyla ilgilenmeleri zorunluluktan öte bir şeydir, bir buyruktur; söz konusu durum bu çağa özgü bir belirtidir, üstelik de pek tekin bir belirti değildir.