Türk Siyasi Hayatına Giriş - Hasan Berke Dilan - Nobel Akademik Yayıncılık
Türk Siyasi Hayatına Giriş - Hasan Berke Dilan - Nobel Akademik Yayıncılık
1789 Fransız İhtilalinin Osmanlı coğrafyasına etkisi tarihî bir olgudur. Batılılaşmanın kaynaklarını burada aramak gerekir. Mekteplerin açılması, topluma yeni bir dinamik kazandıracaktır. Bu dinamik, Jön Türkler hareketidir. Anayasal hareket, Jön Türklerle başlar. Amaç padişahın iktidarına sınırlama getirmektir. 1876 Anayasası II. Abdülhamid istibdadına çarpacak; İttihat Terakki iktidara taşınırken Almanyanın safında Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı İmparatorluğu parçalanacaktır. 19 Mayıs 1919da halk kahramanı Mustafa Kemal Paşanın Samsuna çıkması da önemli bir tarihî olgudur. Parçalanmış imparatorluğun küllerinden yeni bir Cumhuriyet kurulacaktır. Cumhuriyet devrimleri gerçekleşirken iç ve dış dinamikler rahat durmayacak; şeriat yanlısı, padişah yanlısı, hilafet yanlısı, saraylısı Ankara Hükümetine karşı ayaklanacaklardır. Türkiye II. Dünya Savaşına girmeyecek ama taraf olacaktır. Savaş sonrasında çok partili siyasal rejime geçilirken CHPnin içinden çıkan bir grup Demokrat Partiyi (DP) kuracak; bu parti, 1950 yılı seçimlerinde iktidara gelecektir. DP, 1957 yılından sonra ekonomik başarısızlığa uğrayacak ama iktidarı bırakmak istemeyecek; 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesine neden olacaktır. Siyasi hayata önce 12 Mart 1971 muhtırasıyla, sonra 12 Eylül 1980 darbesiyle müdahale edilecektir. Yasaklı 1982 Anayasası toplumu dengesiz arayışlara itecek; Avrupa treninden indirilen Türkiye, Amerikanın yönlendirmesiyle Ortadoğu çıkmazına saplanacaktır. Bu konjonktürün mimarları arasında başarısız koalisyon hükümetleri yer alacaktır. Yirmi yıllık ders notlarından oluşan bu kitabın tüm okurlarına Türk siyasi hayatını anlamada faydalı olması dileğiyle…
Yorum bulunamadı