Tımarhane - Sultan Raev - Sarmal Kitabevi

Bu çok derin felsefî bir eser, çok güçlü, çok duygusal Okuyucunun bu tür bir edebî çalışmayı anlaması ve kabul etmesi için önce kendisinin hazır olması gerek
Cengiz Aytmatov

Sultan Raev, usta bir romancı ve oyun yazarıdır. Bu konuda çokça yazıldı ve onun yüksek edebî ustalığı sıkça vurgulandı. Ben de onun hikâyelerini, romanlarını ve oyunlarını büyük bir keyifle okudum. Bunlar olağanüstü edebî eserler. Ancak Tımarhane, düzen itibarıyla tamamen farklı bir yapıttır. Bu bir popüler edebiyat ürünü değildir. Öyle görünüyor ki, Raev başka bir boyuta geçiş yapmış; görünen ve işitilen gerçekliklerden çıkıp, henüz yoğunlaşmamış, sertleşmemiş anlamlar ve ön-görünümler dünyasında, ebedî varoluşa adım atmıştır. Ve işte oradan, dünyevi hayatın şartlarını gözlemlerken, insan aklının ötesine geçen dogmaların, ideolojilerin ve tutkuların cazibesinden kendini kurtarmıştır.
Raev, noosferin (bilgi evreninin) gerçek bir parçasıdır. Onun şiirsel anlatısındaki çok seslilikte Muhtar Auezov ve Cengiz Aytmatovun izlerini görmek mümkündür. Ama öyle ki, sanki ikisi de Raevin sıra dışı edebiyatına katılmak için davet edilmiş ve bunu keyifle kabul etmiş gibidirler.
Muhtar Auezov

Sultan Raev, daha önce yayınlanan Haftanın Beşinci Günü adlı hikâyeler kitabında günahkâr oldukları için çıplak gözle güneşe bakamayan ve hakikati yeterince savunmadıkları için kabir azabı çeken, kabirleri tarafından dışarı atılan ve nihayet kendi mezarını kazmak zorunda kalan insanları anlatmıştı. Bu romanında ise akşamüzeri tımarhaneden kaçan ve ertesi gün öğlene doğru ıssız bir çöle varan yedi kişinin, alttan kumun üstten de güneşin yaktığı, yılanların intikam için beklediği çöldeki hesaplaşmasını görüyoruz. Aytmatovun da belirttiği gibi derin felsefî bir eser, çok güçlü, çok dokunaklı Melek bana Kitabı al ve ye! Önce ağzına şekerli bir tat gelir, sonra da acı bir tat hissedeceksin. Acı olan gerçeğin tadıdır. O yüzden birçokları bu tadı sevmez. Bu kitap gerçeğin kitabıdır. Tanrıdan gelen bir kurtuluş kitabıdır. Onu sakın saklama, çünkü kıyamet gününün gelmesine çok az zaman kaldı dedi ve kitabı elime verdi. Kitabı alınca aceleyle sayfalarını çevirip bakmaya başladım. Ama kitabın üzerinde ne bir cümle ne bir kelime ne de bir harf gördüm. Çünkü sayfalar bomboştu, hiçbir şey yazılı değildi. Bu kitabın ise sayfaları bomboş değil ve her şey yazılı. Yine Aytmatovun dediği gibi Tımarhaneyi okumaya hazırlıklı olun.
Prof. Dr. Orhan Söylemez

Eserlerini okuduktan sonra Tanrı Dağları ile Kırgız topraklarının yetiştirdiği Sultan Raevi, Türk Dünyasının ikinci Aytmatovu olarak görmemek imkânsız.
Dr. Öğr. Üyesi Timur B. Davletov