Nesne ve Doğası - Arda Denkel - Doğu Batı Yayınları

Özdek nedir? Evreni oluşturan en temel ögeler hangileridir? Nesneler için zaman içinde varolmak, değişmek, varlığa gelmek, yok olmak ne demektir? Nesnenin varlığı onun kimi nitelikler taşıyor olmasına bağlı mıdır? Nedir kimi nitelikleri taşımak? Nitelik nedir, nasıl varolur? Kimi nesnelerin aynı türden olmaları ne anlama gelir? Evren şimdi olduğundan farklı olmuş olsaydı, şimdi varolan belirli bir nesne başka bir türe bağlı olabilir miydi? Özdeğin varlığına ilişkin en temel koşulları tartışan bu felsefe araştırması konuya ilişkin başlıca klasik ve güncel düşünceleri de ele alıyor:

“Sürekli değişen bir evrende yaşıyoruz. Çevremizdeki varlıklarla birlikte, biz de bu süregiden akışın içindeyiz. Şimdi yüzeyi düz ve parlak olan bir nesne, daha sonra kırışıyor, sertliği yumuşaklığa dönüşüyor, rengini değiştiriyor. Öte yandan küçük kimi nesneler de büyüyor. Kırışıklıklar geriliyor, zayıflık yerini sağlamlığa, ağırlık ve cüsseliliğe bırakıyor. Hemen her şey deviniyor. Kendi büyüklüğündeki başka varlıklara göre devinmeyenler bile, içinde bulundukları yapı dizgesiyle birlikte yer değiştiriyorlar. Pek çok nesne, ardında başka nesneler bırakarak yok olurken, pek çok yeni nesne de varlık ortamına katılıyor. Bütün bunlar biz gözlemlesek de gözlemlemesek de bilsek de bilmesek de durmak bilmeden oluşumunu sürdürüyor. Gerçekten de aynı ‘akarsuya’ iki kez girebilmek söz konusu değil.”