Naum Tiyatrosu - Emre Aracı - Yapı Kredi Yayınları

İtalyan operasının 19. yüzyıl İstanbulunda ciddi anlamda filizlenmeye başlayarak geliştiği Beyoğlundaki Naum Tiyatrosu, yandığı 1870 yılına kadar yaklaşık 30 yıl boyunca şehrin kültür ve sanat hayatında çok önemli bir rol oynamıştı. Bugün yerinde Çiçek Pasajının bulunduğu sahne ilk olarak ilüzyonist Bartolomeo Bosco tarafından inşa edilmiş ve ardından idare arsa sahibi olan Halepli Naum ailesine geçerek zaman içerisinde Naum Tiyatrosu adını almıştı. 1848de kârgir olarak yeniden inşa edilen bina, Sultan Abdülmecidin de maddi ve manevi desteğini almış ve İstanbulda opera sahneleme imtiyazını da kazanarak bir tür imparatorluk tiyatrosu haline gelmişti.

Emre Aracının yerli ve yabancı pek çok kaynağı tarayıp, arşiv belgelerini inceleyerek bir araya getirdiği bu kaynak kitapta, Naum Tiyatrosu inşaatından yok oluşuna, sanatçı profilinden seyirci mozaiğine, sahnelenen opera repertuvarından varyete temsillerine, karnaval balolarından yaşanan skandallara kadar pek çok değişik yönüyle ilk defa kapsamlı bir şekilde ele alınıyor. Temel atma töreninde Gaetano Donizettinin ağabeyi Giuseppe Donizettinin hazır bulunduğu, Gustave Flaubertin Lucia di Lammermoor operasını seyrettiği, Sultan Abdülaziz ile birlikte istikbâlin İngiltere kralı 7.Edward ve eşinin, ardından Avusturya İmparatoru Franz Josephin opera izledikleri, sahnesinde La Scaladan, Metropolitan Operasına, Covent Gardendan Viyana Operasına kadar kariyer yapan değişik sanatçıların rol aldığı, Callisto Guatellinin operalar sahnelediği, Angelo Mariani ve Luigi Arditi gibi önemli şeflerin direktörlük yaptıkları, Adelaide Ristorinin başrole çıktığı, Henryk Wieniawski ve Pablo de Sarasatenin konser verdiği, Charles Dickensin dünya basınına tanıttığı Naum Tiyatrosunun burada ortaya çıkan şaşırtıcı tarihçesi İstanbulun bir buçuk asır önceki kültür hayatına yakından tanık olmamızı sağlıyor. Naum Tiyatrosu - 19. Yüzyıl İstanbulunun İtalyan Operası operaseven ve Türkiyenin tarihsel opera serüvenini merak eden herkesin okuması gereken bir başvuru kaynağı niteliğinde.