Modern Mimarlık - Otto Wagner - Arketon Yayıncılık

Otto Wagnerden paradigma kurucu bir kitap: Modern Mimarlık

Mimarlık yazının temel metinlerinden biri olan Modern Mimarlık, özgün dilinden yapılan çevirisiyle Arketon yayınlarının son kitabı olarak raflardaki yerini aldı. Bir mimarlık tarihçisinin deyişiyle 19. yüzyılın son büyük mimarı, 20. yüzyılın ise ilk büyük mimarı olan Otto Wagnerin kitabını Türkçeye Hüseyin Tüzün aktardı. Wagnerin ikinci basıma yazdığı önsözde dile getirdiği arzusu doğrultusunda kitapta, usta mimarın tüm çalışmalarının fotoğraflarına yer verildi. Fotoğraflar metne paralel bir düzende akarak Wagnerin sözüne eşlik ediyor.

Arketon yayınlarının genel yayın yönetmeni Aykut Köksal, sunuş yazısında şöyle diyor:Mimarlık tarihinde, yapıtında bir dönüşüm sürecinin izlenebildiği mimarların başında Otto Wagner gelir. Wagnerin ilk çalışmaları, 19. yüzyıl seçmeciliğinin Oryantalizme dek uzanan örnekleri arasındadır. Bu dönemi Art Nouveau hareketinin Avusturya versiyonu olan Secession çizgisinde yapıtlar izler. Bu erken modernist hareket Wagnerin üretiminde belirleyici bir ağırlık taşır. Ne var ki, usta mimar bu ara durakta da çok zaman yitirmeyecek, hızla Modernizme doğru yol alacaktır. Bu bağlamda 1895te verdiği konferanslar bir kırılma noktası oluşturur. 1896da yayımladığı Modern Mimarlık, bu dönüşümün ilk yazılı ürünü olur. Modern Mimarlık paradigma kurucu bir metindir; neredeyse bir manifesto olarak da tanımlanabilir. Wagner 19. yüzyılın tarihselci eğilimlerini toptan mahkûm eder, Modernizmin temel ilkelerini ortaya koyar. Modern Mimarlık yayımlandıktan sonra, tarihselciliğin savunucuları yoğun bir eleştiri salvosuna girişir. Bunun üzerine Wagner, Secessiona kesin katılımını duyurur ve Viyananın bir dönemini temsil eden çevrelerle ilişkisini tümüyle keser.

Wagnerin düşünceden üretime uzanan bu dönüşümünü anlamlandırmak için, o yılların Viyanasına daha yakından bakmak, farklı disiplinlerde görülen değişimi izlemek ilginç olacaktır. 20. yüzyılın başlarında, Viyanada, mimarlıktan müziğe, plastik sanatlardan felsefeye, yeni bir çağı haber veren, düşünceleriyle, üretimleriyle yeni yüzyılda belirleyici olmuş aktörler öne çıkar. Bu kişilerin üretimleri, Otto Wagnerin üretimiyle birlikte okunduğunda şaşırtıcı bir eşzamanlılık görülecektir.

Son olarak, Modern Mimarlıkın, mimarlık yazınının temel metinlerinden biri olduğu, daha sonra yazılan metinleri de derinden etkilediği, bunun en bilinen örneklerinden birinin Bruno Tautun Mimarlık Öğretisiadlı kitabı olduğu belirtilmeli.