Mem U Zin - Kadri Yıldırım - Ehmede Xani (Ahmed-i Hani) - Avesta Yayınları

Ehmede Xani Mem u Zinde aşktan tasavvufa, Kürtlerin kaderinden Newroza, İblisten ontoloji ve diyalektiğe birçok alanda yeni düşünceler geliştirmiştir. Şair bir beytinde düşünceleri için Mem u Zini bir vasıta kıldığını şöyle vurgulamaktadır.

Şerha xeme dil bikim fesane : İçimdeki dertleri açıklayıp efsaneleştireyim

Zine u Meme bikim behane : Zin ve Mem hikayesini buna bahane edeyim.

Xani, duru şaraba benzeyen Arapça, Farsça ve Türkçeyi bir tarafa bırakarak bu kitabı kendi dili Kürtçeyye yazmaya da şöyle değinmiştir:

Safi şemirand vexwari durdi      : Saf şarabı bir yana bırakarak tortuyu içti

Manende durre Lisane Kurdi      : İnci gibi dizmek için Kürt dilini tercih etti

İnaye nizam u intizame             : Bu dili düzene koyup ona çekidüzen verdi

Keşaye cefa ji boy ame            : Bunu yaptı ki eloğlu demesin zaten Kürtler

Be merifet in, bi esl u bunyad   : Köken ve yapıları itibariyle kültürsüzdürler