İstanbul (1874) - Edmondo De Amicis - Türk Tarih Kurumu Yayınları

Dünyaca tanınmış İtalyan edibi Edmondo De Amicis 1846da Onegliada doğmuş, 1908de Bordigherada ölmüştür. Genç bir subayken yazdığı yazıları ve La Vita militare (Askerlik Hayatı), Ricordi del 1870-1871 (1870-1871 Hatıraları), Novelle (Hikayeler) gibi eser-leriyle kısa zamanda şöhret kazanmış daha sonra da Spagna (İspanya), Olanda (Hollanda), Ricordi di Parigi (Paris Hatıraları), Ricordi di Londra (Londra Hatıraları), Marocco (Fas) ve nihayet Costantinopoli (İstanbul) gibi seyahat eserleriyle dikkati çekmiştir. Yazara en büyük şöhreti kazandıran eserleri ise GIi Amici (Dostlar) ile yirmi beş dile çevrilen Il Cuore (Çocuk Kalbi) dir. Bunları SullOceano (Okyanus Üstünde), Il Romanzo di un Maestro (Bir Öğretmenin Romanı) takibeder. Son büyük eseri La Carrozza di Tutti (Tramvay) dir.

İstanbul ile alakalı seyahatnameler arasında mühim bir yer işgal eden bu eserde geçen asrın İstanbulu ile Osmanlı tarihi üzerine zengin bilgiler verilmiş olmakla beraber yazar okuduğu kitaplardan öğrendiklerini veya duyduğu rivayetleri hemen hemen münakaşasız kabul ettiği, Türkleri yakından tanıma fırsatını bulamadığı, üstelik kendisinin de ifade ettiği gibi bizim içinde büyüdüğümüzden farklı bir fikir ve his düzeninde yetiştiği içindir ki zaman zaman yanlışlığa düşmekte, yanlış değerlendirmeler yapmaktadır.

İstanbula yirmi sekiz yaşlarındayken ve büyük bir heyecanla gelen Edmondo De Amicis İstanbulda daha da artan heyecanını canlı ve renkli üslubuyla okuyucuya da geçirmesini bilen bir yazar, neyle alâkalanacağını ve nasıl alâka çekeceğini bilen, baktığı şeyi gören ve gösterebilen bir sanatkârdır.

Edmondo De Amicisin İngilizce ve Almancaya da çevrilen Costantinopoli adlı eseri basılışından hemen sonra J. Colomb tarafından Fransızcaya cevirilerek Parisde neşredilmiştir. Bu suretle dört dilde okunan ve tekrar tekrar basılan eser aradan geçen yüz yıldan fazla zamana ve doğrudan doğruya bizi alâkadar etmesine rağmen bugüne kadar Türkçeye çevrilmemiştir. Kitabı Fransızcadan tercüme etmekle beraber İtalyanca olan aslını gözümüzün önünden ayırmadık.