Hukukta Akıl Yürütme Yöntemi Olarak Kıyas (Analoji) - Fuat Altuntaş - On İki Levha Yayınları

Latincesi argumentum a simili olan kıyas yöntemi (analoji), benzerlik dolayısıyla gerekçelendirmedir. İnsanlar bir yargıya varırken kaçınılmaz olarak belirli olguları, nesneleri veya olayları kıyaslamaktadırlar. İster bilinçli ister bilinçsiz olsun kıyas yöntemi ile elde edilen yargıları değerlendirirken, bir takım hususlara dikkat dikkat edilmesi gerekmektedir. Hukuk biliminde akıl yürütme yöntemleri, hukuki meselelerin rasyonel bir şekilde çözülmesi bakımından önemli bir konumda yer alır. Genel mantıkta geçerli bir akıl yürütme yöntemi olmamasına rağmen kıyas, hukuk biliminde ve metodolojisinde başvurulan önemli bir yöntemdir. Çünkü benzerlikler ve farklılıkların bulunması, hukuki muhakeme sürecinde temel bir adımdır. Bu kapsamda kıyas yöntemi, eski hukuk sistemlerinden beri en sık kullanılan akıl yürütme modelleri arasında bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmamızda genel mantıkta kıyasın diğer akıl yürütme yöntemlerinden farkı, genel olarak hukuk biliminde kıyasın önemi, unsurları, sınırları ve mantıksal yapısı, kıyasın Common Lawdaki görünümü, kıyasın Kıta Avrupası Hukuk sistemindeki uygulama sahası ve son olarak ise İslam Hukukunda kıyasın nasıl uygulandığı ele alınmıştır.