Gelenek ve Yenilik Kavşağıda İbn Aşur ve Et-Tahrir Vet-Tenviri

XIX. ve XX. yüzyılın önde gelen müfessirlerinden biri olan Tunuslu âlim Muhammed Tâhir b. Âşûrun ansiklopedik bir yaklaşımla kaleme aldığı et-Tahrîr vet-Tenvîr, modern dönemde yazılmış en kapsamlı tefsir eserlerinden biri olarak dikkat çekmektedir. Bu eser, klasik İslami ilimlerle modern bilimleri harmanlayan, gelenek ile yenilik arasında ortaya çıkan düşünsel ayrışmaları ustalıkla sentezleyen özgün bir çalışmadır. Bu yönüyle İslami ilimler alanında yapılacak birçok akademik araştırmaya zengin bir kaynak teşkil etmektedir. Özellikle bilimsel tefsir bağlamında ele alınan ayetleri, metnin lügavî (dilsel) yapısı ve tarihsel bağlamı çerçevesinde yorumlaması, bu tefsiri diğerlerinden ayıran temel bir özellik olarak öne çıkmaktadır. İbn Âşûr, kelimelere metin bağlamının dışında, aşırıya kaçan bilimsel anlamlar yüklemekten kaçınarak metnin hem dilsel bütünlüğünü hem de bağlamsal anlamını korumayı amaçlamıştır. Bu yaklaşım, metin ile modern bilimsel yorum arasında bir denge kurarak, tefsirin metodolojik açıdan özgün bir yere sahip olmasını sağlamıştır Ancak ne yazık ki, bu değerli katkılar geniş bir akademik çevre tarafından henüz hak ettiği şekilde takdir edilmemiştir. Bu nedenle, çalışmamızın amaçlarından birisi de İbn Âşûrun tefsir anlayışını daha geniş bir perspektifte ele alarak bu algıyı değiştirmek ve bilimsel tefsir geleneği içindeki yerini de yeniden belirlemektir. Ayrıca, bu eserin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesine öncülük ederek, ilmi tefsirlerin yeniden değerlendirilmesi ve tasnif edilmesi sürecine de katkıda bulunmayı hedefliyoruz. Umarız bu eser, hem et-Tahrîr vet-Tenvîrin bilimsel tefsir geleneği bağlamında hak ettiği değeri görmesini sağlar hem de bu alanda daha kapsamlı akademik çalışmaların başlangıcı için bir ilham kaynağı olur. Böylece, İbn Âşûrun geç de olsa bilimsel tefsir alanında hak ettiği itibara kavuşmasına vesile olabiliriz.