Eskiçağ’da Darbeler - Suna Yıldırım - Urzeni Yayıncılık

Darbe, bir ülkede baskı kurarak zor kullanarak veya demokratik yollardan yararlanarak hükümeti istifa ettirme ve rejimi değiştirecek şekilde yönetimi devirme biçimidir. Çalışmanın amacı Mezopotamyada kurulan Sümer, Akad, Babil ve Asur Devletleri, Anadoluda kurulan Hurri, Hitit, Lidya ve Urartu Devletleri, İtalya coğrafyasında kurulmuş olup sınırları Anadoluya kadar uzanan Roma Devletinin bünyesinde gerçekleşmiş olan darbe vakalarının belirlenip neden ve sonuçlarının tek bir başlık altında toplanmasıdır. Bu çalışmanın hazırlanmasında çivi yazılı belgeler, kitaplar ve makalelerincelenmiş ardından elde edilen bilgiler yorumlanarak tez haline getirilmiştir. Eski Çağda kralların, devleti yönetmedeki yetersizliği, iç ve dış politikalarının halk ve ordu tarafından beğenilmemesi, devletin silahlı gücü olan ordunun devleti yöneten kişiye karşı cephe alması, ordunun başındaki komutanların kral olma hevesleri, kral kardeşlerinin ya da devletin üst düzey kişilerinin krallık makamına erişme istekleri, halkın salgın hastalık, kıtlık vb. olaylardan kralları sorumlu tutarak isyan etmesi ve kral eşlerinin kendilerinden olan çocukları bir an önce iktidara getirerek güçlerini artırmak istemeleri darbe vakalarının gerçekleşmesindeki etkenlerdir. Eski Çağ Devletlerinde gerçekleştirilen darbeleri üç gruba ayırmak mümkündür:Krala yakın kişilerin gerçekleştirdiği saray darbeleri, halkın ayaklanması sonucunda gerçekleşen halk darbeleri ve askerlerinin kendi menfaatlerini ön planda tutan komutanlarını ya da kendilerine daha çok para vaat edenleri destekleyerek yaptıkları askeri darbeler. Bunlardan saray darbelerinin sonuçlarının ülke genelinde büyük etkileri olmamakla birlikte halk darbelerinden ve askeri darbelerden bazılarının Eski Çağ Devletlerinde yönetim sistemini değiştirecek kadar büyük sonuçları olmuştur. Bu sebeple halk darbeleri ve askeri darbeler Eski Çağda yöneticilerin en çok çekindikleri darbe şekilleri haline gelmiş ve krallar bu darbelerin önüne geçmek adına askerlerin ve halkın isteklerine önem vermişlerdir.