Dersim’in Yaban Bitkileri ve Büyülü Dünyası - Ali Tiyar Gök - Hayykitap

“Peşinen itiraf etmeliyim ki; Dersim’in Yaban Bitkileri ve Bu¨yu¨lu¨ Du¨nyası kitabı projem, çılgınlıktan öte bir şey oldu benim için. Doğaya olan aşırı sevdam ve gezgin ruhum olmasa, böylesi bir seru¨vene girişmeyi hayal bile edemezdim…Benzeri olmayan Munzur’un ve Mercan’ın muhteşem dağ vadilerinde; yıllardır bitkilerle hemhal olan biri olarak, kendimden geçip, ilk kez karşılaştığım mor, eflatun, pembe, turuncu, sarı, kırmızı çiçeklerin arasında heyecanla dolanarak, su¨rekli deklanşöre basmak, onlarla tanış olmak başlı başına bir şölen oldu. Hiçbir şey yapamasam da yaşadığım o anlar tek sözcu¨kle bu¨yu¨leyiciydi. Hele amcaoğlu Tahir’le Havaçor vadisinde, botları çıkarıp, buzlu dere suyunu geçer geçmez, kendimizi, dizi aşan doğal çiçek bahçesi içinde bulmamız, unutulacak cinsten değildi. Vadide yankılanan buzlu sulara karışan kuş ezgileri, vızıldayan arılar, çevremde uçuşan rengarenk kelebekler, gözlerimin önu¨nden gitmiyor”.Mayıs 2016’daki gu¨nlu¨ğu¨mde, Dersim’i böyle dile getirmişim. Bende derin izler bırakan Dersim bölgesi - karın zirvelerden eksilmediği ulu dağları, vadileri, berrak ırmakları, dereleri, şelaleleri, yu¨ksek yaylalardaki krater gölleriyle- tek kelimeyle muhteşem bir coğrafya. Halen, Avrupa u¨lkelerinde birçoğunun soyu çoktan tu¨kenmiş 44 memeli tu¨ru¨, du¨nyada ender olan kırmızı benekli alabalık dâhil 7 balık, 219 kuş, 200’u¨ bulan kelebek tu¨ru¨ ve kayıt altına alınmış 2500’u¨ aşkın bitkisiyle, du¨nyada ender rastlanır doğal bir habitata sahip olduğu kitabın içeriğinde de göru¨lecektir. Önemli bir konu da Yayladere ve Kiğı bölgesinde, Dersim’ deki bitki tu¨rlerinin aynısını yaygın olarak bu bölgelerde görmem oldu. Bundan dolayı, kitabın bu iki ilçenin bitkilerini de içerdiğini belirtmek isterim. Ülkemizde, kent bazında; %90’nı sahada fotoğrafı çekilerek, 365’i endemik olmak u¨zere, toplam 1864 (kitapta fotoğrafı olan bitki toplamı 1552) bitkiyi kapsayan bir çalışma bugu¨ne kadar gerçekleştirilmemiştir. Kanımca, Dersim’ in böylesine hacimli Florasının kitaplaştırılmış olması, bölge halkı ve bu¨tu¨n insanlık için bu¨yu¨k kazanım olmuştur. Bugu¨ne dek terörle gu¨ndeme gelen Dersim -umarım bundan sonra bir benzeri olmayan doğası, Faunası ve Florasının rengârenk çiçekleriyle- sevgi ve barışın kenti olarak anılacaktır. Kitapta yer alan önemli bir çalışma ise; Dersimli dostum Mehmet Yu¨rek ile hazırladığımız II. bölu¨mdu¨r. Mehmet Yu¨rek tarafından derlenip, değerlendirilen tarih, coğrafya, sosyal, ekonomik ve ku¨ltu¨rel bilgilerin görsel karelerle desteklenmesi Dersim’in olağanu¨stu¨ gu¨zelliklerini ve gerçek yu¨zu¨nu¨ okuyucuyla tanıştırmaktadır. İç ve dış turizm açısından, gezilecek, göru¨lecek doğal gu¨zelliklerin yoğun olarak kitapta yer alması ve ayrıca konaklama, yerel mutfak ku¨ltu¨ru¨ne ait örnekler verilmesi kitaba bu¨yu¨k değer katmıştır. Umarım bizim duyduğumuz heyecanı ve sevinci, dört yıl boyunca, gecegu¨ndu¨z demeden ortaya konan emeği, kitabı eline alıp inceleyen her okuyucu algılayacak ve böylesi bir coğrafyanın varlığından, sevinç ve gurur duyacaktır…