Çocuk Gelişimi - Emel Fidan - Nobel Akademik Yayıncılık

Bir ülkenin kalkınması ile sağlıklı ve yetenekli kişilerin geliştirilmesi arasında olumlu bir ilişki vardır. Bireylerin sağlıklı bir kişilik oluşturması, yeteneklerini en verimli şekilde geliştirmesi ve toplumda işlevsel olabilmesi, onun çocukluk yılla­rında kazandığı tecrübelere dayanır. Bu işlevler için ailelerin daha çocuk sahibi olmadan önce yeni gelecek aile üyelerini anlamaya ve onun için gerekli çevresel koşulları sağlamaya hazır olması beklenir.
Bu nedenle kitapta; ayrıntıdan çok temel kavram ve ilkelerin, yöntemle­rin ve gelişim süreçlerinin açıklanmasına, bireysel ayrılıkların belirlenmesine ağırlık verilmiştir. Bölümlerin tek bir yaklaşımın ya da tek bir psikoloğun ve eğitimcinin etkisinde kalmadan işlenmesi üzerinde önemle durulmuştur. Bu­nunla beraber zamanımızda Piaget çok sözü edilen bir psikolog olduğu için onun görüşüne dayalı gelişim evreleri özet olarak ayrıca Ek-1de gösterilmiştir. Cinsiyet rolünün öğrenilmesinde Freudun gelişim basamaklarında kullandığı kavramdan söz edilmiştir. Bu kavramların daha iyi anlaşılması amacıyla Ek-2de Freudun açıkladığı ge­lişim basamakları kısaca belirtilmiştir; bölümlerin çoğunda açıklayıcı olacağı ümi­diyle tablolar, şekiller ve fotoğraflar o bölümün numarasıyla birlikte kodlandırıl­mıştır.
Bu kitabın amacı çocuk gelişimini incelemek olduğundan normalden ayrılan­lar ayrı bir bölüm olarak incelenmemiştir. Ama sırası geldikçe normal gelişim özel­liklerinden ayrılan davranışlara değinilmiştir.
Bölümler birbirini tamamlayıcı nitelikte organize edilmiştir. Kitabın birinci bölümünde; konunun önemi, genel olarak gelişimi açıklayın temel kavramlar ve ilkeler üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, döllenmeden başlayarak doğumu takip eden birkaç hafta için­de çocuğun çevresine uyum sağlayıncaya kadar geçirdiği gelişim özellikleri ve fi­ziksel gelişim incelenmiştir. Üçüncü bölümde, psiko-motor gelişim; dördüncü bölümde, bilişsel (zihinsel) geli­şimi; beşinci bölümde, duygusal gelişim; altıncı bölümde, sosyalleşme ve sosyal davra­nışların gelişimi; yedinci bölümde, bireysel ayrılıklar ve kişilik gelişimine yer verilmiş­tir.
Her bölümde gelişim boyutları bir sistem olarak ele alınmış, her sistem kendi içinde incelenirken diğerleriyle ilişkisi vurgulanmıştır. Son bölümde, çeşitli kişilik tanımlarıy­la gelişimin bütünlüğü arasındaki ilişkiye dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
Her konunun arkasında verilen sorular, konuyu çeşitli zihinsel etkinliklerle kavramayı sağlayacak biçimde düzenlenmeye çalışılmıştır. Mesela önce temel ilke, kavram ve yöntemlerin, özelliklerin kavranması ile ilgili sorular verilmiştir. Sonra bu kavramların birbiriyle kıyaslanması istenmiştir. Daha sonra okuyucunun bilgi­lerini uygulayabilmesi ve bireysel ayrılıkları gözleyebilmesi için gözlem formları geliştirilmiş ve değişik durumlarda gözlem yapması önerilmiştir. Bu uygulamaların bireyi, çocuğu anlamaya yönlendirici olduğu sanılmaktadır.