Bilim ve Ahlak, Olgu ve Değer - Yavuz Köktaş - İnsan Yayınları

Bilim ve ahlak, daha genel anlamıyla bilim ve değerler ilişkisi özellikle modern toplumlar açısından oldukça önemli bir konu. Bilimin değerleri etkileyip etkilemediği, örseleyip örselemediği, etki veya örselemenin bilimden mi yoksa bilimin kullanım tarzından mı kaynaklandığı, bu duruma karşı tedbirlerin nasıl alınacağı, bilimin değerleri etkilediği kadar değerlerin de bilimi etkilemesine izin verilip verilmeyeceği, bilimin nasıl bir etkinlik olduğu, hakikat karşısındaki işlevinin keyfiyeti, değişen bilim anlayışlarının ve biçimlerinin olup olmadığı üzerinde durulması gereken sorunlardan bazıları. Mantıksal düzeyde olgudan değere geçiş yapılıp yapılmayacağı; olgudan ahlaka geçiş, yani olgusal önermelerden değer hükümleri çıkarmak mümkün müdür, sorusu da önemli. Bilimsel anlamda olgu incelenirken değerden bağımsız hareket etme meselesi de ele alınması gereken bir konu. Temel soru şudur: Olgusunu gözlemleyen özne değerden bağımsız hareket edebilir mi? Bütün bunların elbette bir değerler manzumesi olan İslam ile ilişkisi tartışılması gereken hususlardan bir diğeri. Olgunun kendisi cansız bir nesneler toplamı mıdır yoksa kendisinde ahlaki değerlerin neşvünema bulduğu organik bir işaret ediciler düzeni midir Olguyu ayet kabul etmek onu objektif incelemeye aykırı mıdır? Bu noktada, “değerlerin bilimi etkilemesi” meselesi hayati önem arz etmektedir. İşte bu kitapta mezkûr sorunlar ele alınmış, bilimsellik adı altında takınılan bazı “modernist” tavırlar ve söylemler eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur