Algının Toplumsal İnşası - Fenomenolojik Sosyoloji - Hulki Cevizoğlu - Doğu Kitabevi

Gerçekçilik, özne ile nesne arasındaki boşluğu kapatırken, fenomenolojinin yeni bir yorumu, özne ile nesnenin birbirini inşa ettiğini vurgulayarak bunu bir adım daha ileri götürebilir.
Bilinç yalnızca bir nesnenin (şeyin) bilinci olarak var olabildiği için, gerçeklik her zaman birileri için gerçeklik olacaktır.

Bentham’a göre, bu görünmezlik düzenin garantisidir, böylece “kalabalıklar” ortadan kaldırılır ve “ayrıştırılmış bireyselliklerin toplamı” ile yer değiştirir. Bentham iktidarın görünür ve teyit edilemez olması gerektiği ilkesini ortaya koymuştur. Bu nedenle panoptikonun en büyük etkisi, iktidarın otomatik olarak iş görmesini sağlayan, bilinçli ve kalıcı bir görünürlük durumunu mahkûma telkin etmektir. Görünür olmalıdır, çünkü mahkûm sürekli olarak gözlendiği merkezdeki kuleyi görecektir. Teyit edilemez olmalıdır, çünkü mahkûm hiçbir zaman herhangi bir anda gözetlenip gözetlenmediğini bilmemeli, fakat her zaman gözlenebileceğini aklından çıkarmamalıdır.