Kahkahanın Kültür Tarihi - Azem Sevindik - Ötüken Neşriyat

Kahkaha gizli gizli şaka maskesiyle kurbanların insanlar olduğu korkunç oyunlar tasarlar, pusu kurar. Onun oyun bozucu yasaları mekanikleşen, rayından çıkan eylemleri, duruşları ve düzeni temelinden sarsar. Kimi zaman anlamı büsbütün anlamsızlığında, durumları ters yüz etmesinde gizlidir. Dünyayı tahammül edilebilir kılan, eğlenceli, ciddi ve korkunç bu paradoksal eylem kimi zaman karşı tarafa diş gösteren ağır hakaret, saldırı ve düşmanlık biçimidir. Kahkaha çürüklerin kokusunu alır, kıyafetlerin yamalı kısımlarını bilir, uyanıkların zayıflıklarını ve tüm kurnazlıkların korkusunu hisseder; sonra insancıl bu yeti bir virüs gibi şekilden şekile girer, saldırısını farklı biçimlerde tasarlar.

Kahkahanın Kültür Tarihinde Azem Sevindik şu soruların ve bazı diğer dikkat çekici meselelerin peşine düşüyor:

Gülmek insani midir? Neden, ne zaman, hangi durumlara, kime/neye güleriz? Arenalarda seyirciler ölümüne mücadele eden gladyatörleri izlemekten neden keyif alırlar? Başkalarının talihsizlikleri niye diğerlerini keyiflendirir? Baskı altında ve hata anında gülünmesinin sebebi nedir? Niçin en ciddi hitaplarda dahi sunum arasına birkaç espri sıkıştırılma ihtiyacı hissedilir? Çok güzel bir haber alınca sevinçten ağlayan insanoğlu neden hiç beklemediği kötü bir durum karşısında ‘şok bir gülümseyişle tepki verir? Ortak şeylere gül(ebil)me becerisi grupların imajı açısından bir uyum, güven, bağlılık ve süreklilik göstergesi midir? Kendi kendine gülenler niçin deli yaftası yemekten kurtulamazlar? Çiftler neden şakalarla birbirlerini sürekli “yapay veya doğal” olarak güldürmeye çalışırlar? Gülme negatif bir eylem midir? Gülme bulaşıcı mıdır? Gülmenin bir ekolojisi var mıdır?