Râzî ve Âlûsî Tefsirlerinin Karşılaştırılması -Kur’ân ve Su¨nnet İlişkisi Bağlamında

Râzî (ö. 606/1210) ve Âlûsî (ö. 1270/1854), farklı asırlarda yaşamış iki önemli mu¨fessirdir. Dirâyet tefsiri alanında eser yazan her iki mu¨ellif de yaşadıkları dönemde dini alandaki problemlere çözu¨m aramışlardır. Bunun için Mu¨slu¨manların ana kaynağı olan Kur’ân’ı, rivâyet tefsirini de dikkate alarak akıl ve mantık metodu ile açıklama yoluna gitmişlerdir. Mefâtîhu’l-gayb ve Rûhu’l-me‘ânî adlı eserlerinde takip ettikleri en önemli metotları Kur’ân ve su¨nnet bu¨tu¨nlu¨ğu¨nu¨ dikkate alarak tefsir etmektir. Râzî ve Âlûsî su¨nneti, Kur’ân’ı anlamada en önemli kaynak olarak görmu¨şler ve su¨nnetsiz ayetleri açıklamanın mu¨mku¨n olmadığına işaret etmişlerdir. Bu araştırmanın temel amacı mu¨elliflerin eserleri aracılığıyla Kur’ân ve su¨nnet arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Doku¨man analizi yöntemi kullanılan araştırma; giriş, u¨ç bölu¨m ve sonuçtan oluşmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Kur’ân ve su¨nnet kavramları açıklanarak su¨nnetin, dindeki kaynak değerinin ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır. Kur’ân ve su¨nnet ilişkisinin çerçevesi başlıklar halinde ortaya konulmuştur. Ayrıca her bölu¨me ait değerlendirmeler yapılmıştır. Mefâtîhu’l-gayb ve Rûhu’l-me‘ânî ’de bu başlıklar, hadislerin açıkladığı konular eşliğinde ele alınmış ve iman, amel (emir ve yasaklar) sırasına göre tertib edilmiştir. Her iki mu¨fessirin de mu¨cmel, mu¨şkil, mutlak anlamların açıklanmasında su¨nnette mu¨raccat ettikleri göru¨lmu¨ştu¨r. Böylece dini yorumlarken hadislere başvurmanın önemini ortaya çıkarmışlar ve bu alanda Mu¨slu¨manlara yol göstermişlerdir.