Köy Enstitülerinin Kısa Tarihi - Atilla Küçükkayıkcı - 1984 Yayınevi

Eğitim, “Ülke çocuklarının birlikte ve eşit olarak almak zorunda oldukları bilim ve kültürdür.” Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1923 gibi çok erken bir tarihte, “eğitimden beklentilerini” işte böyle tarif etmiştir. Bundan bir yıl sonra da şunları söyler: “Korkuya dayalı ahlâk, bir erdem
olmadıktan başka güvenilir de değildir.” Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu kadroları, yüzyılların biriktirdiği toplumsal eşitsizliklerle, geri kalmışlıkla ve bağnazlıkla mücadeleye giriştiklerinde, ellerindeki en güçlü silahın akılcı ve bilimsel düşünce  olduğunu düşünüyorlardı. Bunun içindir ki henüz Kurtuluş savaşı sürerken, yurt dışına genç eğitimciler gönderdiler; dogmalardan arınmış, çağdaş, bilimsel, yaşamı karşılayan bir eğitim modeli kurabilmek için gecelerini gündüzlerine kattılar. İşte Köy Enstitüleri, uzun yıllar süren arayışların, devrimlere olan bağlılığın ve bitmek tükenmek bilmez mücadele azminin bir sonucudur. Bilinçli, üretken, aydın ve uygar insanlar yetiştirme amacı, enstitüleri özgün ve diğer örneklerden farklı kılan en belirgin özelliğiydi. Köy Enstitülerinin vizyonu toplumu kendi içinden canlandırmak, misyonu üretimin nicelik ve niteliğiniartırmaktı. Bu hedeften şaşmadan çalışmalar on yıl daha sürdürülseydi bir adım ötesi Çağdaş bir Türkiye”idi.Küçükkayıkcı, dünyada daha önce uygulanmamış, biryerlerden örnek alınmamış özgün eğitim modeli olanKöy Enstitüleri’ni, Türk Eğitim Devrimcilerininyaşamöyküleri eşliğinde, anılara, belgelere vetanıklıklara dayanarak akıcı ve sürükleyici bir üslupla anlatıyor.