Gelenekselden Moderne Yerel Yönetimler - Şerif Öner - Nobel Bilimsel Eserler

Yerel yönetimler, yerel ihtiyaçların karşılanması ve demokratik süreçlerin devamlılığı amacına yönelik olarak kurulmuşlardır. Özellikle yerel ihtiyaçların karşılanması açısından Osmanlıdan itibaren yerel yönetimler, Türk modernleşmesinin önemli göstergelerinden biri olmuştur. Osmanlıda kadı, lonca ve vakıflar aracılığıyla gerçekleştirilen yerel yönetim fonksiyonları, ilerleyen süreçlerde İhtisap Nezareti, İstanbul Şehremaneti, Altıncı Daire-i Belediye gibi yeni kurumsal yapılara devredilmiştir. Cumhuriyet Döneminde, köy ve belediye kanunları ile modernize edilen yerel yönetimler, “Cumhuriyet ideallerinin topluma yansıtılmasının aracı” olarak da düşünülmüştür. 1961 Anayasası ile ilk kez ayrıntılı düzenlenen yerel yönetimler, mevcut anayasamızda varlığını güçlü şekilde sürdürmektedir. Artan nüfus ve kentleşme, küreselleşme, teknolojik gelişmeler vb. pek çok unsur, yerel yönetimlerin kurumsal ve mevzuat açısından değişimler geçirmesini gerektirmeye devam etmektedir. Bu çerçevede; 1984, 2004, 2005 ve 2012 yılları, yerel yönetimler açısından kırılma noktası oluşturmuştur. Örneğin, 1984te uygulanmaya başlanan büyük şehir modeli, 2004te 5216 sayılı Kanunla değişime uğrarken 2012de 6360 sayılı Kanunla on dört yeni büyükşehir daha kurulmuştur. Bugün, sayısı otuz olan büyükşehir modeline, 2021 yılında “kırsal mahalle” statüsü eklenmiştir. İklim değişikliği, hava kirliliği, akıllı kent, yapay zekâ vb. gelişmelerin, kent yönetimleri başta olmak üzere yerel yönetimler üzerinde kurumsal ve mevzuat bazlı değişim baskısı oluşturmaya devam etmesi kaçınılmazdır. Ne dersiniz? Gelenekselden moderne yerel yönetimlerde gerçekleşen ve devamı kaçınılmaz olan değişim ve dönüşümler; “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” diyen Herakleitos ve “Dün dünde kaldı cancağazım artık yeni şeyler söylemek lazım.” diye seslenen Mevlanayı haklı çıkarmaya devam edecek mi?