Sultanlar Kentine Yolculuk 1578-1581 - Salomon Schweigger - Kitap Yayınevi

1608 yılında Nürnbergde, adı Türkçeye Almanyadan Konstantinopolise ve Kudüse Yapılan Bir Yolculuk Hakkında Yüz Adet Güzel ve Yeni Çizimle Donatılmış Üç Kitaptan İbaret Yeni Bir Yolculuk Öyküsü diye çevrilebilecek bir kitap yayınlandı. Bu kitap, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğunun İstanbula gönderdiği elçinin maiyetindeki din adamı Salomon Schweigger tarafından yazılmış ve resimlendirilmişti. Schweigger kitabında, 1577de Viyanadan yola çıkarak Budapeşte, Belgrad, Sofya, Filibe ve Edirne üzerinden İstanbula yaptıkları yolculuğu ve bu kentte yaşadığı, Sultan 3. Muradın padişahlık dönemine rastlayan dört yılı anlatır. Yazar, belli bir sistem gözetmeden, serbestçe düzenlediği bölümlerde bu kentten ve kent halkının yaşamından, padişah sarayında yaşayanların özelliklerinden söz eder, o yıllarda gelişen olayları kendince yorumlar ve Türklerin 400 yıl önceki günlük yaşamı hakkında canlı bir tablo çizer. Schweiggerin dikkatli bir gözlemci olması ve ziyaret ettiği ülkenin halkını, alışkanlıklarını, geleneklerini merak edip öğrenmeye çalışması, bizzat yaşadığı olayları gayet inandırıcı biçimde anlatmayı başarmasını sağlar. Yazdıklarını okurken, padişahın huzurunda ortalığa egemen olan saygı dolu sessizliği o anı yaşıyormuşçasına hissederiz; tutsak kafilesi sokaklardan geçirilirken, o acıklı manzarayı görür gibi oluruz; cambazları tehlikeli oyunlarını hayretle izleriz; bayramlarda halkın rağbet ettiği eğlencelere güleriz ve onunla birlikte bir hamam keyfi yaşarız.

Kuşkusuz, anlattığı bazı olayları yorumlarken tarafsız kalamaz, adil davranamaz. Ama Türklerin Hıristiyanları yenmelerinin sebebini araştırdığı ve savaş düzenlerini açıkladığı bölümde, Osmanlı düzeninin ana hatları, örneğin tımar ve yeniçeri kuruluşları ya da soyluluğun veraset yoluyla kazanılmaması hakkında çok isabetli görüşler ileri sürer. Schweiggerin seyahatnamesinin o dönemde çok tutulmasında, bizzat yapmış olduğu çizimlerin de büyük katkısı olmuştur. Schweigger İstanbulda gördüklerini bu naif resimlerde ayrıntılarıyla ve gerçeğe sadık kalarak saptar. Almanca yayınlanışından 396 yıl sonra Sahaftan Seçmeler Dizisinin dördüncü kitabı olarak Türkçede...